Hamsterlar oldukça doğurgan canlılardır. Tek seferde ortalama 5 yavru doğurabilmektedirler. Bu yavrulara bakmak içinse oldukça nazik davranmak gerekir. Yavru hamsterlar oldukça narin olurlar ve mümkün olduğunca az temas edilmesi gerekir. Devamlı temas veya onları strese sokabilecek durumlar sağlıklı gelişmelerini engelleyecektir. Yavru hamster bakımı nasıl yapılır sorusunda ilk dikkat edilmesi gereken annenin doğum yapacağı alandır. Yavru hamsterlar kör ve sağır olarak dünyaya gelirler, yani tam anlamıyla savunmasızlardır. Gözleri kapalı olduğundan ışığa karşı oldukça hassastır. Kulakları ise yüksek sese karşı korunmalıdır.
Anne Hamsterın Doğum Alanı
Hamsterın doğum yapacağı alan hem bebeklerin hem de annenin rahat hissetmesi için önemli bir seçimdir. Kafes devamlı güneş alan bir odadaysa öncelikle daha karanlık bir alana koyulması tavsiye edilir. Bazı hamsterlar alanları değiştiğinde strese girebilmektedir. Oda değişimnden sonra annenin davranışlarında farklılık gözlemleniyorsa, strese girmişse anne eski odasına konmalı ve başka bir çözüm yoluna gidilmelidir. Bu çözüm yollarından biri de hamsterın yaşadığı alanda bolca karanlık alan oluşturmaktır.
Bunun için küçük karton kutular veya hazır hamster evleri kullanılabilir. Evde yapılacak hamster evlerinde dikkat edilmesi gereken nokta kutunun tamamen kapalı olmasıdır. Yalnızca hamsterın girebileceği küçük bir delik açılmalıdır. Hazır hamster evlerinde ise dikkat edilmesi gereken nokta hamsterların gireceği alanın küçük bir delikten oluşmasıdır. Geniş delikler içeriye ışık sokabildiğinden hamsterların kullanmama olasılığı artacaktır. Aynı zamanda hamsterınızın türüne uygun boyutta bir hamster evi aldığınızdan emin olmalısınız.
Suriye hamsterlarının kullanması gereken kafes ile Gonzales türü hamsterların kullanması gereken evlerin boyutu farklı olacaktır. Hamster için uygun olduğu düşünülen ev alındığında/yapıldığında hamsterın denemesi için doğumdan en az bir hafta önce kafesine yerleştirilmelidir. Hamsterın kullanıp kullanmadığı gözlemlenmelidir. Gerekirse daha iyi bir ev yapılmalı veya alınmalıdır. Tavsiye edilen, kafese birden fazla kapalı ev konulması ve hamsterın en iyi alanı kendi seçmesidir. Evler kafes içerisinde mümkün olduğunca ışık almayan yerlere yerleştirilmelidir.
Doğuma bir iki gün kala her alana yuva yapılması için yuva malzemeleri bırakılmalıdır. Anne doğum yapmasa bile içinde yatmak isteyeceğinden içine yuva malzemeleri koyulmalıdır.
Doğum Sonrası Yavru Hamster Bakımı
Doğum sonrası annenin protein ihtiyacı yüksek oranda artar. Bu sebeple ilk olarak anneye protein takviyesi yapılmalıdır. Annenin yavrularını reddetmemesi için yavruların bulunduğu alan yavrular sütten kesilene kadar temizlenmemelidir. Koku oluşumunu önlemek için hamsterın tuvaletini yaptığı alan temizlenebilir.
Yavrular tüylenene kadar yavrulara kesinlikle temas edilmemelidir. Yavrular tüylenip hareketlenmeye başladıktan sonra yavaş yavaş ele alınabilir ve beslenebilirler. Yavrular dördüncü haftalarından sonra yavaş yavaş ayrı yaşamaya hazırlanmalıdır. Bebekler sütten kesildikten sonra anne yavrularını kafeste istemeyebilir veya yavrular arasında kavga çıkabilir. Anne hamsterın ve yavruların sağlığı için en doğru olan 4. haftadan sonra yavruların ayrı kafeslere alınması veya sahiplendirilmesidir.
Yavru Hamster Sahiplenen Kişiler İçin Bakım Rehberi
Eğer bir hamster sahiplenmeye karar verdiyseniz hamster sahiplenmeden önce ona özel alan oluşturmalı ve olası durumlar hakkında bilgi edinmelisiniz. Hamsterlar yaşadıkları alana çok önem verirler. Hamsterlar ve kemirgenler hakkında her veteriner hekim bilgili olmadığından dolayı atılacak ilk adım size en yakın veteriner kliniğini veya hayvan hastanesini bularak hamsterlarla ilgilenip ilgilenmediğini sormaktır. Acil durumlarda ulaşabileceğiniz bir veteriner hekiminizin olması sizi büyük bir zahmetten kurtarabilir.
Hamsterların Yaşam Alanı
Hamsterlar küçük canlılar olduğundan küçük alanlara ihtiyacı olduğu düşünülse de bu tamamiyle
yanlış bir düşüncedir. Hamsterlar ne kadar küçük olurlarsa olsunlar geniş alanlara ihtiyaç duyarlar. Bunun için en sağlıklısı geniş ve çok katlı kafesler tercih etmektir. Hazır kafesler hem yetersiz hem de tehlikeli olduğundan hazır kafeslerin kullanılmasını tavsiye etmiyoruz. Evde kendi imkanlarınızla yapacağınız kafes hamsterınız için çok daha sağlıklı ve güvenli olacaktır. Birçok hamster sahibi hamster kafesini saklama kabı veya akvaryum gibi malzemelerden yapmayı seçer. Evde kullanılmayan dolapları işlevsel hale getirerek kafese çeviren hamster sahipleri de vardır. İsteyen hamster sahipleri kafesi marangozda dahi yaptırabilir.
Hamsterların kafesi en az bir metre genişliğinde ve en az 2 katlı olmalıdır. Tek katlı hamster kafesleri 2-3 metreden az olmamalıdır. Dar ve yetersiz hamster kafeslerinde hamsterınız mutsuz olacak ve devamlı dışarı çıkmak isteyecektir. Bu sebeple onlara uygun bir kafes yapmak çok önemlidir. Hamster kafeslerinin olmazsa olmazlarından bir tanesi de hamster çarkıdır. Büyük kafesler için birkaç tane çark kullanılabilir. Sağlıklı bir hamster için en az bir adet hamster çarkı alınmalıdır. Kafese mahkum edilmiş hamsterlar günlerinin büyük bölümünü çark içerisinde dönerek geçirirler. Çarktan indiklerinde farklı bir aktiviteye ihtiyaç duyacaklarından kafes içerisinde çeşitli oyuncaklar bulunması çok önemlidir. Bu oyuncaklardan bazıları şunlardır:
1. Kemirme oyuncakları: Hamsterlar kemirgen canlılardır ve devamlı bir şeyleri kemirme ihtiyacı duyarlar. Bir şeyleri devamlı kemirerek dişlerini törpülemezlerse dişlerinde devamlı uzama görülür. Dişleri gereğinden fazla uzamış hamster yemek yeme ve su içmede zorlanacaktır. Bu durumu engellemek için kafeslerinde hem oynayıp hem kemirebilecekleri oyuncaklar bulundurmak oldukça önemlidir. Kemirme taşları yerine ağaç dalları içeren, tahtadan yapılmış oyuncaklar tercih etmek hamsterınızı daha çok mutlu edecektir.
2. Tünel etkisi yaratan oyuncaklar: Hamsterlar doğal alanlarında toprak altında yaşamayı tercih ederler. Karanlık ve tünele benzer yapıların içinden geçmek hoşlarına gidecektir. Klasik hamster boruları yarı şeffaf olduğundan onlara hitap eden oyuncaklar değildir. Bu sebeple şeffaf olmayan oyuncakların tercih edilmesi hamsterınızın mutlu olmasında ve oyuncağı kullanmasında büyük bir etkendir.
3. Tek girişli yuvalar: Hamsterlar karanlık alanlardan hoşlanırlar. Günlerinin büyük kısmını uyuyarak geçiren bu canlılar için uyuyacakları alan da oldukça önemlidir. Tek girişi olan evler hamsterlar tarafından hem bir sığınma alanı hem de uyuyacakları güvenli bir alan olarak kullanılabilir.
4. Tırmanma alanları: Hamsterlar harika tırmanıcılardır, kimsenin aklına dahi gelmeyecek alanlara çıkabilir ve geri inebilirler. Kafes içerisinde tırmanarak enerjilerini atabilecekleri alanlar bulundurmak onları oldukça mutlu edecektir. Yüksekliği fazla tutulmuş kafeslerin olumlu yanlarından bir tanesi de tırmanmaya uygun oyuncakların konabilecek olmasıdır. Olası yaralanmalara karşı tırmanma alanlarının fazla yüksek olmaması tavsiye edilir. Tırmanma alanlarında 30-50 cm arası yükseklik idealdir.
5. Kazınma alanları: Hamsterlar talaşların içerisinde uyumaktan hoşlanırlar. Kafesin bir bölümünün tamamen talaşla dolu olması oldukça önemlidir. Aynı zamanda kum, toprak gibi altlıkları kazmaktan hoşlanırlar. Hamsterların banyo yapması için uygun kum alınırsa kumun içerisinde banyo dahi yapabilirler. Kazınma alanları vakitlerini geçirmeleri için eğlenceli bir alandır. Fazla derin olmayan kutulara toprak ve kum eklenebilir, derin kaplara ise talaş konabilir.
6. Tahterevalli, salıncak, zeka oyuncakları, kaydıraklar, merdivenler: Hamsterların vakitlerini geçirmeleri için eğlenceli diğer oyuncaklardandır. Hamsterına güzel bir oyun alanı sağlamak isteyen kişilerin tercih etmesi gereken oyuncaklardandır.
Hamsterlarda Çark Seçimi Nasıl Olmalı
Hamsterlarda çark seçimi büyük önem taşır. Yanlış çark seçiminde hamsterlar çarklarını kullanmayabilir veya kendini yaralamasına sebep olabilir. Hamsterlar için üretilen birçok farklı türde çark çeşidi vardır. Bu çarkların kullanımı türden türe farklılık gösterebilmektedir.
Çark türlerinden bazıları şunlardır:
Klasik Çark: Klasik çark tahtada veya plastikten yapılma olabilmektedir. En çok bilinen ve kullanılan çarklardan bir tanesidir. Hamsterın boyutuna uygun alınmadığında hamster tarafından kullanılmayabilir veya kullanırken kendini incitebilir. Suriye hamsterları için büyük boy, gonzales ve diğer türler için küçük veya orta boy tercih edilmelidir. Suriye hamsterları için 18 cm, Gonzalesler içinse 13 cmlik çarklar tercih edilebilir.
Egzersiz topları: Egzersiz topları her hamsterın kullanabileceği çark türüdür. Egzersiz topları, top şeklindedir ve yalnızca hamsterınızın girmesi için bir parçası açıktır. Spor yaparken nefessiz kalmamaları için üzerinde birçok delik bulunur. Egzersiz toplarının iyi yanlarından bir tanesi de alışma topu olarak kullanılabilmesidir. Kafes dışında da kullanabileceğiniz bu ürünle isterseniz hamsterınızın bir yere sıkışacağı korkusu olmadan ev içerisinde gezdirebilirsiniz.
Koşu Diskleri: Koşu diskleri her boyutta ve her türde hamster için uygun değildir. Suriye hamsterlarının kullanması önerilmez. Genellikle Gonzales ve daha küçük türdeki hamsterlar için tercih edilmektedir. Doğru kullanıldığında Gonzales hamsterlar için oldukça eğlenceli olabilir. Koşu diski almak isteyenler çarkın veya egzersiz topunun haricinde bir de koşu diski edinebilirler.
Metal veya plastik aralıklı çarklar: Çarkların sağlıklı bir şekilde kullanılabilmesi için hamsterın koştuğu alanlarda delik bulundurmaması gerekir. Çark üzerinde bulunan deliklere veya aralıklara hamsterlar patilerini, kuyruklarını sıkıştırabileceklerinden dolayı üzerinde aralık bulunduran çarkların kullanılması tavsiye edilmez. Aynı zamanda metal çarklar zaman geçtikçe hamsterın patilerinin yara olmasına da sebebiyet verebilmektedir.
Hamster Kafesinde Kafes Tabanı ve Kafes Altlığı Seçimi
Hamsterlar uyuyacakları yerde kendilerine yer yaparlar ve yatak için malzemeye ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple hamster kafeslerinde tabanda ızgara kullanmak oldukça yanlış bir tercihtir. Kafesin tabanı herhangi bir malzemeden olabilir. Hamsterlarda taban altlığı ve kafes tabanı seçimi alanın kullanılmasıyla değişkenlik gösterebilmektedir.
Kafes altlığı olarak kullanılabilecek malzemeler ve kullanılabilecekleri yerler şunlardır:
Talaş: Talaş, hamster ve birçok kemirgen için kullanılan en yaygın kafes altlıklarından bir tanesidir. Hamsterın uyumak için yattığı bölgelere, karanlık bölgelere daha fazla konmalıdır. Tuvalet altlığı olarak da kullanılabilmektedir. Tuvalet altlığı olarak kullanılacaksa, ince bir katman yeterli olacaktır.
Hamsterın oyun için kullandığı bölgelere konulması tercihe bağlıdır, hamsterın gezdiği ve oynadığı alanlarda altlık kullanma zorunluluğu yoktur.
Çam peleti: Çam peletleri kesinlikle hamsterlar için iyi bir yataklık değildir. Dolayısıyla yalnızca tuvalet altlığı olarak kullanılmalı veya gezdiği yerlere ince bir tabaka olacak şekilde serpilmelidir. Çam peleti emiciliği yüksek olduğundan kokuyu hapsederek kafesin idrar kokmasını engeller. Kullanım süresi talaşa kıyasla biraz daha uzundur. Tuvalet altlığı olarak kullanıldığında iyi sonuçlar elde eldilebilmektedir.
Kedi kumu: Kedi kumu kimyasal maddeler içerdiğinden kediler dışında hiçbir canlıya kullanılması tavsiye edilmemektedir. Özellikle küçük kemirgenlerde çeşitli solunum rahatsızlıklarına sebebiyet verebilmektedir. Kedi kumunun olası bir durumda hamster tarafından tüketilmesi durumunda hamsterlar zehirlenebilmektedir. Kedi kumları ne tuvalet altlığı olarak ne de taban altlığı olarak iyi bir seçenektir. Kesinlikle uzak durulmalıdır.
Kağıt/gazete: Gazeteler renkli mürekkepler içerdiklerinden ıslanmaları durumunda mürekkeplerini hamstera bulaştırabilmektedir. Mürekkepler hamsterın üzerine bulaşabilir ve zehilenmesine sebebiyet verebilmektedir. Bu sebeple gazete kağıdı kullanmak kesinlikle iyi bir tercih değildir. Kağıt, altlık olarak tercih edilebilecek olsa da idrarı emiciliği düşük olduğundan kafeste kokunun artmasına sebep olacaktır. Yataklık olarak talaşın yanında kağıt parçaları da kullanılabilir.
Toprak: Toprak, kafes altlığı veya tuvalet altlığı olarak iyi bir seçim değildir. Ancak hamsterlar toprakla oynamaktan hoşlanırlar. Bu sebeple dilediği gibi kazınabileceği bir kaba toprak koymanız onu oldukça mutlu edecektir. Hamsterınızın eğlenmesi için ara sıra toprağın içine saklayacağınız veya üzerine serpiştireceğiniz besinler ise kazınırken iyi vakit geçirmesini sağlayacaktır.
Kum: Kum kafes altlığı veya tuvalet altlığı olarak iyi bir seçim değildir. Tuvalet altlığı olarak kullanıldığında idrarlı kumlar tüm kafese saçılabilir. Bu sebeple altlık olarak kullanılması kesinlikle tavsiye edilmez. Hamsterlar kum içinde kazınmaktan da oldukça hoşlanırlar. Rahatça kazınabilecekleri kaba konan kum, günün büyük kısmını orada geçirmelerini sağlayabilmektedir. Kumun boyasız ve temiz olması oldukça önemlidir. Kullanılmadan önce yıkanmalı ve fırınlanmalıdır. Çocuklar için satılan kinetik kumlar tercih edilmemelidir.
Yavru Hamsterların Beslenmesi
Yavru hamsterlar yaklaşık 10 günlükken katı yem yemeye başlarlar. Diğer canlılarda olduğu gibi hamsterlarda yavru hamster maması benzeri bir mama söz konusu değildir. Hamsterlar doğrudan normal gıdalara geçiş yapabilirler. Elbette bu geçiş direkt değil aşamalı şekilde gerçekleşecektir. Yeni yeni mama yemeye başlayacak yavruların dişleri yetişkinlerin dişleri kadar gelişmediğinden daha yumuşak gıdalarla beslenmelidir. Kuru mamaları yavru hamsterların tüketememesi durumunda ıslatmak için su kullanılması tavsiye edilir. Hamsterlar için satılan kuru gıdaların dışında ek gıda olarak sebze, meyve, yoğurt gibi besinler de verilmelidir. Yalnızca kuru gıda ile beslenen yavrunun bağışıklığı düşebilmektedir.
Tavsiye Bağlantı: Hamster Özellikleri ve Bakımı
Hamsterların ve yavruların yiyebileceği besinlerden bazıları şunlardır:
• Havuç,
• Brokoli,
• Kavun,
• Karpuz,
• Çilek,
• Peynir,
• Kefir,
• Yoğurt,
• Yumurta,
• Salatalık,
• Muz,
• Erik,
• Elma,
• Kereviz,
• Marul,
• Yüksek kalitede kedi-köpek mamaları,
• Unkurdu,
• Keçi boynuzu gibi besinler hamsterlara verilebilecek sağlıklı besinlerdendir.
Hamsterların Günlük Beslenmesi
Hamsterlar günlük ortalama 1 yemek kaşığı kuru mama yerler ve bir kısmını da depo ederler. Bu sebeple hamsterınızı beslerken 1 yemek kaşığından biraz fazla mama koyarsanız hamsterınız hem karnını doyuracak hem de mama depolama isteğini giderecektir.
Hamsterlar geceleri aktif canlılar olduğundan mamalarını gündüz yenilemek yerine akşam saatlerinde yenilemek daha doğru olacaktır. Bu şekilde mama bayatlamayacak ve tazeyken hamsterınız yeme fırsatı bulacaktır.
Günlük verilen kuru gıdanın yanında yukarıda bahsettiğimiz besinlerin de verilmesi sağlıklarını korumada yardımcı olacaktır. İshal olmamaları için sulu gıdalarda aşırıya kaçılmamalıdır.
Hamsterlarda Su Tüketimi
Hamsterlar da her canlı gibi suya ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple kafeslerinde devamlı taze su bulundurulmalıdır. Hamsterlar kaba konan suları dökebilir veya sularının üzerine çıkıp suyu kirletebilirler. Bu durumun önüne geçmek için mutlaka bilyeli suluk kullanılmalıdır. Bilyeli olmayan suluklar akıtma yapabileceğinden bilyesinin bulunduğundan emin olunmalıdır. Aynı şekilde bilyeli sulukların akıtmaması için sulukların dik değil arkaya doğru eğik konması gerekmektedir. Hamsterlar fazla su tüketen canlılar olmadıklarından dolayı kafese tek beslenen hamster için bir suluk koymanız yeterli olacaktır. Sularının günlük olarak değiştirilmesi gerekmektedir.
Hamsterlarda Tuvalet Eğitimi
• Hamsterlar sanılanın aksine tuvalet eğitimi alabilen, hatta doğuştan tuvalet eğitimli canlılardır. Hamsterlar doğaları gereği tuvaletlerini gezdikleri yerlere yapmazlar. Yaşadıkları alanın genişliğine bağlı olarak bir veya iki tuvalet alanı belirler. Belirledikleri bölgeye yalnızca tuvaletlerini yaparlar. Bu bölge genellikle gündüzleri uyudukları alana yakın bir yerde bulunur. Hamsterınızın tuvalet eğitimi olmadığını düşünüyorsanız izlemeniz gereken adımlar şunlardır: Son çiş yaptığı yeri tespit ettikten sonra kuru peçeteyle idrarı silmek,
• Kuru peçete ile idrarı tamamen aldıktan sonra çişli bölgeyi sirke gibi güçlü kokusu olan bir malzemeyle temizlemek,
• İdrarlı peçetenin asıl tuvalet alanına konarak üzerinin ince talaş tabakasıyla kapatılması,
• Mümkünse birkaç kakanın da tuvalet alanına bırakılması ile hamsterınıza tuvalet eğitim verebilirsiniz.
Bu yöntem çoğu zaman ilk seferde işe yaramaktadır. Hamsterınızın tuvaletini yaptığı alanı unutmaması için bir süre güçlü temizleyiciler kullanmamanız gerekir.
Tavsiye Bağlantı: Hamster Türleri (Cinsleri) Nelerdir
Hamsterın Ele Alıştırılması Nasıl Yapılır
Bazı türler insanlara kolayca alışabilirken bazı türlerin alışması oldukça zordur. İnsana en kolay alışan türlerden biri de Suriye hamsterlarıdır. Gonzaleslere kıyasla çok daha sevecenlerdir, kendilerini sevdirmekten hoşlanırlar.
Yavru hamsterların ele alışması yetişkin hamsterlara kıyasla daha kolaydır. Yavru hamsterlara elle besleme yapmak, ara sıra kafese elinizi uzatarak sizi koklayarak tanımasına izin vermek alışma sürecini kolaylaştıracaktır. Aynı zamanda koltuk gibi hem sizi tanıyabilecekleri hem de yerden çok yüksek olmayan alanlarda hamsterların dışarı salınması size alışma sürecini hızlandıracaktır. Sizin zararsız olduğunuzu gören hamster, zamanla size güvenecek ve kendisini sevdirecektir.
Alışma sürecinde ani hareketlerden kaçınılmalı, hamster istemeden ele alınmamalıdır, uykusundan hiçbir zaman uyandırılmamalıdır. Süreç içerisinde hamsterınız sizi ısırabilir veya sizden kaçabilir. Bu davranışlar oldukça normaldir. Alışma sürecinde ve sonrasında hamsterınıza kızmanız onu daha da korkutabilir ve size hiçbir zaman alışmayabilir. Süreç boyunca olabildiğince sakin davranılmalıdır.
