Yasaklı Köpek Cinsleri

Türkiye’de ve dünyanın çeşitli ülkelerinde toplum içerisinde dolaşmaları insanlar açısından tehlike teşkil ettiği için beslenmeleri kanunlarla yasaklanmış bir takım köpek ırkları bulunmaktadır. Bu yazımızda yasaklı köpek ırkları ile ilgili detaylı bilgileri sizler için derledik. Dünyada yasaklı olduğu halde, Türkiye’de yasak olmayan ırklar ve ülkemizde yasaklı olanlar dahil detaylı bilgiler yazımızın devamında..

Yaradılış olarak agresyona müsait olmasının yanı sıra av güdüleri fazlaca gelişkin, ısırma hadisesi durumunda çene basınç kuvvetleri çok yüksek ve genel fiziksel özellikleri açısından çok güçlü yapıları olan bazı köpek ırkları, özellikle kendilerini sahiplenen ( çoğunlukla satın alan) ve yetiştiren kişilerin genel olarak köpek eğitimi, sosyalizasyonu ve kontrolü konusunda bilgi sahibi olmayan kişiler olması sebebiyle, ülkemizin de içinde olduğu pek çok ülke tarafından yasaklı köpekler listesine alınmış, satılması, satın alınması, hediye edilmesi, beslenmesi tamamen yasaklanmıştır ancak kanunun icap ettirdiği uygulamalar yerine layığı ile yerine getirilmediğinden, her yıl Türkiye’de, yasaklı köpek ırkları listesinde bulunan pek çok köpek ırkından hayvan tarafından, geneli çocuklar olmak üzere pek çok kişi ciddi saldıralara uğramakta, asosyal, saldırgan ve sinirli bir biçimde yetiştirilmiş bu köpekler sebebiyle, azımsanmayacak sayıda kişi de ne yazık ki hayatını kaybetmektedir.

Türkiye’deki Yasaklı Köpekler ve Irk Özellikleri

Yasaklı köpeklerin genel ırk özellikleri arasında; diğer cinslere nazaran daha dürtüsel, av iç güdüleri yüksek, enerjisi çok yüksek ve fiziksel olarak ( özellikle çene basıları ve ısırma kuvvetleri açısından) çok kuvvetli olmaları bulunurken, bu ırkların toplum içerisinde tehlike saçıyor olmalarının en önemli nedeni, istisnalar kaideyi bozmamak üzere, bu ırkları sahiplenen kişilerin, kontrolü ve eğitimi zor ve dürtüleri kuvvetli bu köpekleri yetiştirmek konusunda ya tamamen bilgisiz, ya ilgisiz ve sorumsuz, çoğu durumda da kötü niyetli olması dememiz yanlış olmaz.

Yavruluk dönemlerinden itibaren karanlık odalarda, özellikle vahşi olması için çaba gösterilerek, işkence görerek, dayak yiyerek, aç bırakılarak, kışkırtılarak, temel itaat eğitimi bile sağlanmadan ve asosyal bir biçimde yetiştirilen bu köpekler, kendi ego tatminleri ve aşağılık komplekslerini bastırmak için yanında bir silah misali bu köpekleri dolaştırmak için toplum içine çıkaran ve çıkardığı yetmiyormuş gibi, bu şekilde yetiştirilmiş bir köpeği tasmasız ve ağızlıksız bir biçimde insan içinde dolaştıran sahipleri, bu felaket kıyımların ana sorumlusu elbette.

Her ne kadar köpeklerin kendileri bu vahşi saldırıları gerçekleştiriyor da olsa, bu vahşetin zeminini hazırlayanlar da elbette insanlar ( yasaklı ırklardan birine sahip olduğu halde bebek gibi büyüten, sosyal bir biçimde yetiştiren ve köpeğini eğitip kontrolünü sağlayan, sorumluluğunu alan köpek sahiplerini tenzih ediyoruz elbette ancak diğer yandan öyle ya da böyle, bu köpek ırkları aşağıda detayı belirtilmiş kanunlar aracılığıyla yasaklı ve bu açıdan her halükarda suç işliyorlar..)

“Kanunun 14. maddesinin l bendinde; “Pitbull Terrier, Japanese Tosa gibi tehlike arz eden hayvanları üretmek; sahiplendirilmesini, ülkemize girişini, satışını ve reklamını yapmak, takas etmek, sergilemek ve hediye etmek yasaktır” hükmü yer alıyor. Bu hükme uymayanlara Kanunun 28. maddesi gereğince hayvan başına 6 bin 306 TL idari para cezası verilir ve hayvanlara el konulur.”

Bu kanundaki yaptırım ne yazık ki çoğu kez yasaklı ırkları silah olarak kullanma niyetiyle sahiplenen kişiler üstünde etkili olamamıştır ve En son yaşanan; site bahçesindeki pitbull cinsi köpekler tarafından saldırıya uğrayan apartman görevlisinin 4 yaşındaki kızı Asiye Ateş vakasından sonra yeniden hızlıca gündeme gelen konu, yayınlanan geneldeki hususlara göre belirlenen yeni yasaya göre ise;

• *Yasayla belirlenen bu ırkların sahiplerinin köpeklerini kısırlaştırması zorunluluk haline getirildi.
•  Aşılarının tam ve eksiksiz olması, karneyle ibraz edilmesi, ayrıca köpeklerin mikroçip uygulaması ile kimliklendirilmesi şart koşuldu.
• Tehlikeli ırklara mensup köpeklerin üretilmesi ve satışı eski yasada olduğu gibi yasaklandı.
• Bu ırkların şehir yaşantısında çocuk parklarına girmesi ve dolaştırılması yasaklandı.
• Bu ırka ait köpeklerin sahipleri tarafından gezdirilirken kayış tasma ve ağızlık kullanımı zorunlu hale getirildi.
•  Köpeklerini kısırlaştırıp mikroçip uygulaması yaptırmış olan kişilerin Tarım Bakanlığı’nca işaret edilecek ilgili birimlere bildirimde bulunması ve kayıt altına alınması zorunlu hale getirildi.
• Eski yasa gereğince el konulup barınaklara gönderilmiş olan köpeklerin sahiplerinin 6 ay içerisinde öngörülen işlemleri yaparak köpeklerini geri alması mümkün kılındı.
•  Aynı şekilde barınaklardan bu ırkların mensuplarını sahiplenmek isteyenlerin kanunun öngördüğü işlemleri tamamlanmasıyla evlat edinmesine izin verildi.
•  Yapılması zorunlu işlemleri yerine getirmeyen köpek sahiplerinin köpeklerine el konularak ağır para cezasına çarptırılması öngörüldü.

Bu kanunlara göre Türkiye’de beslenmesi yasak olan tüm ırklara ve ırk özelliklerine hep birlikte bir göz atalım:

1. PİTBULL TERİYER ( Pitbull Terrier): 

   Yasaklı köpekler listesinin başını çeken ırk şüphesiz ki; Türkiye’de her yıl onlarca vahşi saldırı vakasına adı karışan Pitbull teriyer cinsi köpekler…
   Yanlış duymadınız!! adları adeta “canavar” kelimesi ile eşdeğer olarak akıllara kazınmış Pitbull cinsi köpekler aslında Teriyer ( Terrier) familyasına ait bir ırk ve bildiğimiz Malta terrierleri ile de pek çok ortak özellik taşıyor ancak bu Pitbull ırkını kendi familyasındaki diğer köpeklerden ayıran en önemli özelliği, çene basısı 1 tona kadar ulaşabilecek derecede güçlü bir ısırığa sahip olması. Tabi pitbulların adının bu kadar fazla saldırıya karışmış olması ve yasaklı ırklar listesinde en üst sıraya yerleşmiş olmasının tek sebebi çene basıları değil.

   Nam-ı diğer; Amerikan savaş köpeği Pittbull cinsi köpekler aslında iyi yetiştirildiklerinde dostu düşmanı iyi ayırt edebilme yeteneğine sahip, sahiplerine oldukça sadık, uygun eğitim ile temel itaat becerilerini edinebilen, insanlarla ve diğer hayvanlarla sorunsuz şekilde sosyalleşebilen ve sevecen bir ırk. Hatta bazı durumlarda dadı köpek şeklinde kullanılması dahi çok nadir görülen bir şey değil. Kısacası bir canavar olmaktan çok uzak ancak avlanma iç güdüleri oldukça yüksek ve çok da kuvvetli bir köpek olması, enerjisi yüksek bir köpek olması sebebiyle, aile köpeği olarak tercih edilmemesi ve yanlış ellerde yetiştirilmesi durumunda itaat eğitimine zaten dirençli olan bu ırkın oldukça başına buyruk bir hale gelmesine ek olarak, psikolojik sorunları olan sahipler tarafından ekstradan vahşileştirilerek, dövüştürülerek, aç bırakılarak v.s. yetiştirilmesi sonucu bir canavar haline dönüşebiliyor ne yazık ki. Pek çok ülkede, yetiştirilme tarzları kontrol altına alınamadığı için, toplum içerisinde ciddi tehlike teşkil etmelerinden ötürü, Pitbull ırkı köpekler yasaklı köpekler kapsamına alınmıştır.

2. BREZİLYA MASTİFF (FİLA BRASİLEİRO)

   Fila brazileiro ya da Bull-Mastiff isimleri ile de geçen Brezilya Mastiff ırkı; büyük avların yakalanması ve bölge koruması konusunda son derece başarılı olan, güçlü ve büyük bir köpek ırkıdır. Sahiplerine karşı son derece sadık ve sakin olmasına rağmen, koruma iç güdüsü ve bölge sahiplenme iç güdüsü, alfalık hisleri o kadar yüksektir de dışarıdan gelen uyaranların gerçekten tehlike olup olmadığını anlamak konusunda yeterince düşünmeden dürtüsel davranışlar göstererek saldırganlaşabilir.
   Köleliğin yasal olduğu zamanlarda, kölelerin kaldıkları yerlerden kaçmalarını ölümüne engellemek için başlarında bekçi köpeği olarak tutulmuş, o günden bugünlere saldırgan genetiklerini de nesilden nesile aktarmış, çok ciddi kontrol altında tutulmazlarsa, toplum içerisinde ölümcül saldırılara imza atma potansiyeli çok yüksek, yasaklı bir ırktır.

3. JAPANESE TOSA

   Japon dövüş köpeği adıyla da bilinen Japon Tosalar; Japon Inu ismiyle de sıklıkla anılırlar. Oldukça kaslı ve güçlü bir köpek olan Japanese Tosa’lar Türkiye’de ve dünyadaki pek çok ülkedeki yasaklı köpekler arasında iken, İspanya gibi bazı ülkelerde, belirli bir ehliyet sahibi olma şartıyla sahiplenip beslenebilmektedir. Çeşitli ırkların karışımından meydana getirilen, melez bir köpekten kendi ırkına doğru evrilen Japon Inu’ların özel bir eğitim alması ve her daim kontrol altında tutulması elzemdir. Yüksek enerjili ve dürtüsel, sahipleri ile dost ancak yabancılara karşı oldukça mesafeli ve saldırgan olabilen, tehlike potansiyeli yüksek bir ırktır.

4. DOGO ARGENTİNO

   Dogo argentino ırkı köpekler, yasaklı köpekler listesinde bulunan belki de en sevecen ve arkadaş canlısı türlerden bir tanesi. Üstün av yetenekleri, sabrı, sessizliği, zekiliği ve itaatkarlığı ile Av köpeği cinsleri arasında da yerini alan Dogo argentinolar, normalde aile köpeği bile olmaya uygun, bebeklerle, çocuklarla bile gayet iyi anlaşan, toleranslı bir köpek olmasına rağmen, uygun şartlarda yetiştirilmediğinde, herhangi bir köpekten biraz daha fazla saldırgan olabilir ancak herhangi bir köpekten çok daha güçlü olduğu için, saldırıları daha büyük oranda tehlike teşkil etmektedir. Dogo argentino cinsi de Türkiye’deki yasaklı türlerdendir.

Dünyadaki Diğer Bazı Ülkelerde Yasaklı ama Türkiye’de Yasaklı Olmayan Irklar

Aşağıdaki listede adı geçen köpekler ise; ülkemizdeki yasaklı köpek ırkları yasalarında adları geçmeyen ancak tehlikeli köpek ırklarından sayıldıkları için dünyadaki çeşitli ülkelerde beslenmesi yasaklı köpeklerden en sık karşımıza çıkanlardan.

• Prese Canario

• Napoliten Mastiff

• American bulldog

• Wolfdog ( Kurt köpeği)

• Boerboel

• Bandog

• Cane Corso

• Doberman