Kertenkeleler sürüngen ailesine mensuptur ve dünya üzerinde 4675 farklı çeşidi barındırır. Bazı kaynaklar 6000’e kadar çıkabildiğini söylemektedir. Farklı binlerce türü olan bu canlılar görünüş olarak birbirinden oldukça farklıdır. Bazı kertenkeleler 4 bacağa sahipken bazı kertenkelelerin herhangi bir vücut çıkıntısı dahi bulunmayabilir. Doğanın barındırdığı neredeyse her renkte kertenkele görmek mümkündür. Bazı kertenkele türleri 50 yıla kadar yaşayabilmektedir. Günümüzde en büyük kertenkele türü komodo ejderiyken, en küçükleri ise cüce kertenkeledir. Komodo ejderi 3 metre -70 kiloya ulaşırken, cüce kertenkele 2 cm ve 120 mg’dır.
Kertenkeleler doğduklarından itibaren birçok kez deri değiştirir. Aynı zamanda korktuklarında veya bir canlı tarafından yakalandıklarında kuyruklarını bırakıp kaçabilirler. Kuyruklarını bıraktıklarında kuyruk canlı olduğundan dolayı hareket edebilir ancak kuyruk daha sonra kendini yeni bir kertenkeleye tamamlamaz. Kuyruğu düşen kertenkelenin ise bir süre sonra yeni kuyruğu oluşacaktır.
Kertenkelelerin Yaşam Alanları
Kertenkeleler dünyanın neredeyse her yerinde kendine yer bulmuş ve birçok alanı kendilerince yaşama elverişli hâle getirmişlerdir. Kertenkelelerin görülmediği tek bölge Antarktikadır. Görünüş olarak birçok kombinasyona sahip bu canlılar, yaşam alanı konusunda da ortak bir alanda buluşmazlar. Bazı kertenkeleler kayalık alanları tercih ederken, bir kısmı da ağaçlık veya yeşillik alanda yaşamayı tercih eder.
Birçoğu gün içerisinde aktiftir. Kertenkeleler soğukkanlı canlı sınıfında yer alırlar. Bu sebeple gün içerisinde güneş alan yerlerde durmaktan hoşlanırlar. Güneşin yaydığı sıcaklıkla vücutlarını ısıtırken, birçok canlı için önem taşıyan D vitamini gereksinimlerini de karşılamış olurlar.
Kertenkelelerin Sosyal Yaşamları
Genelleme yapmak gerekirse kertenkelelerin sosyal bir hayvan olmadıklarını söylemek yanlış olmaz. Neredeyse tüm kertenkele türleri yalnız yaşamaktan ve yalnız avlanmaktan hoşlanırlar, üreme dönemleri dışında yan yana gelmekten hoşlanmazlar. Ancak bazı kertenkele türleri grup yaşamını tercih etmiştir. Gruplu yaşayan kertenkeleler çoğunlukla beraber dolaşırlar.
Beslenme konusunda kertenkeleler üçe ayrılır:
Etçil kertenkeleler
Etçil kertenkeleler gün içerisinde avladıkları örümcek,akrep, karınca gibi küçük böcek türlerini yer. Bazı kertenkeleler küçük memelileri besin olarak tercih ederken bazıları salyangoz gibi kabuklu canlıları tercih edebilir. Kertenkelelerin boyutu büyüdükçe avları da doğru orantılı büyür. Komodo ejderi büyük bir geyiği avlayabilirken, küçük bir kertenkele ancak bir böceği avlayabilecektir.
Hem etçil hem otçul kertenkeleler
Hem etçil hem hem otçul kertenkeleler yaprak gibi besinler tüketirken, böcek de avlayıp tüketebilirler. Tüketebildikleri besinler diğer kertenkelelere kıyasla daha geniş spektrumludur. Omnivor bir kertenkele sahiplenildiğinde kertenkele evde bulunan bazı meyve ve sebzeleri de tüketebilmektedir.
Otçul kertenkeleler
Otçul kertenkeleler yalnızca yaprak, bitki, yosun gibi besinlerle beslenir. Bitki dışı besin tüketimi neredeyse yoktur.
Kertenkele Üreme Dönemi
Kertenkeleler tek seferde 5-100 arası yumurta yumurtlayabilirler. Kertenkele yumurtalarının gebelik süresi 1 yıla kadar çıkabilmektedir. Birçok kertenkele türü doğduğunda yürüyebilir, avlanabilir ve kendine bakacak durumdadır. Anne bakımına ihtiyaç duymaz. Türe bağlı olarak kertenkelelerin erişkin olma süresi 18 aydan 7 yıla kadar uzamaktadır.
Kertenkelelerin Avlanması
Kertenkeleler çok güçlü dil kasına sahiptir. Dillerinin üzerinde bulunan yapışkan tükürüksü sıvıyla avlarının kaçmasına izin vermezler. Bazı kertenkelelerin dilleri kendi boylarından dahi uzundur. Her kertenkele avını diliyle yakalamaz. Bazı kertenkeleler avlarını kazı yoluyla bulur.
Kertenkele Taksonomisi
Kertenkeleler kendi içlerinde birçok türü barındırırlar. Genel taksonomi ise şu şekildedir:
Alem: Animalia
Alt alem: Bilateria
Grup: Deuterostomia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
Üst sınıf: Tetrapoda
Sınıf: Reptilia
Takım: Squamata
Alt takım: Amphisbaenia, iguanias, gekkota Autarchoglossa, serpentes
Familya Lacertidae
Kertenkeleler hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak istiyorsanız eğer forum kısmından gerekli soru başlığını açıp, kertenkelelere dair ne öğrenmek istiyorsanız sorabilirsiniz. Aynı zamanda bilgi alanımızda gerekli yazılarımızın altına yorumlarda bulunarak aklınıza takılan tüm kertenkele sorularını sorabilirsiniz.
