Oldukça küçük boyutlara sahip balıklar, fiziksel ve psikolojik anlamda hassas canlılardır. Peki balıklar neden ölür? Dış etmenlerden çok kolay etkilenebilen balıklar, çok çeşitli sebeplerle ölebilir.
Bu sebeplerin başında stres, boğulma, su kirliliği, suda barınan parazitler ve yaralanmalardır. Hatta bir balık, hava değişikliği kaynaklı suyun ani soğuması veya ısınması sebebiyle bile hayatını kaybedebilir.
Az sayıda balık ölümlerinde ölüm sebebi tam olarak tespit edilemeyebilir. Çünkü genel bir sorun bulunmadığında, balıklar bir hastalık kaynaklı ölüm yaşayabilir.
Ancak kitlesel ölümlerin yaşandığı, çok sayıda balığın öldüğü durumlarda, ölen balık sayısı zamanla arayacağı için sorun kesinlikle tespit edilmeli ve çözülmelidir. İşte en bilinen balık ölüm sebepleri.
Balıklar İçin Su Kalitesi Testleri
Su kalitesi, balıklar için hayati önem taşır. Balık ölümlerinin sudan kaynaklı olduğunu düşünüyorsanız su kalitesi testi yaptırabilirsiniz. Ancak bu testler her zaman kesin sonuç vermez çünkü su değişken bir yapıya sahiptir ve balık ölümlerinden saatler sonra kalite olarak değişebilir.
Yani önceki gün yaşanan balık ölümü su kaynaklı olsa bile sabaha su sorunu kendiliğinden düzelebilir ve bu, doğru sonuç alınmasını engeller. Ancak art arda balık ölümleri yaşanıyorsa su kalitesine mutlaka baktırılmalıdır.
Akvaryum gibi kapalı ortamlarda yaşayan büyük balıkların aniden ve bilinen bir hastalığı olmadan ölme sebebi genellikle suyun içerisindeki oksijenin bitmesi ve buna bağlı yaşanan boğulmalardır.
Oksijenin bitmesi sonucu yaşanan balık ölümleri akvaryumda yaşayan tüm balıkları etkileyeceği için toplu ölümler şeklinde olur. Akvaryumunuzda toplu bir balık ölümü yaşandıysa ve bunun oksijen kaynaklı olup olmadığını öğrenmek istiyorsanız şu belirtilere dikkat edebilirsiniz:
- Oksijen tükenmesi sonucu yaşanan ölümlerde balıklar akvaryumun kenarlarına doğru sürüklenir.
- Ölü balıkların dağılımı anormal şekildedir.
- Büyük balıklar daha çok oksijene ihtiyaç duyduğu için daha çabuk ölebilir, suda hala yaşayan küçük balıklar var olabilir.
- Suyun ve suda ölen balıkların kötü kokması görülebilir. Oksijensiz kalan su, çok kısa süre içerisinde kötü koku yayacaktır.
Suyun rengi de aynı sebeplerden yani oksijen tükenmesinden kaynaklı bulanıklaşabilir. Suyun bulanıklaşması her zaman için olumsuz bir durum işaret eder.
Balık Hastalıkları ve Parazitler
Kitlesel balık ölümler genellikle balık hastalıklarından veya parazitlerden kaynaklanır. Su, çeşitli parazitlere, virüs ve bakterilere oldukça açık bir alandır. Bu sebeple balıklar kolaylıkla bu parazitlerden, virüs ve bakterilerden etkilenir. Ayrıca bir balığın virüs veya parazit sebebiyle hasta olması, diğer balıklara da bulaştırabileceği anlamına gelir.
İşin iyi tarafından bakacak olursak, virüs bakteri ve parazitler, suların dip bölümlerinde ve az sayıda görülür. Bu sebeple bir salgın sonucu yaşanan balık ölümleri genellikle nadiren görülür.
- Vücudun çeşitli bölgelerinde şişlikler, normalde var olmayan şişmeler veya vücut şeklinde değişiklikler
- Normalde olmayan bir şekilde yüzme hareketleri,
- Yüzmede isteksizlik, halsizlik, tepki vermeme
- Yemek verildiğinde yememe, iştahta azalma, günlerce süren yemek yememe
- Deri renginde değişiklikler ve kızarıklıklar
- Vücudun farklı yerlerinde yaralar çıkması
Tüm hayvanlarda olduğu gibi balıklarda da normal zamanda görülmeyen davranışlar, vücutta değişiklikler, yemek yeme düzeninde değişiklikler veya iştahsızlıkla beraber gelen yemek yememe isteği gibi durumlar gözlemlendiğinde bakteri, virüs ve parazitlerden şüphelenilebilir. Bu durumlarda veteriner ile görüşüp tedaviye başlanmalıdır.
Akvaryum veya havuz gibi insan yapımı yerlerin dışında göl ve akarsularda yaşayan balıklarda bu tür hastalıklar gözlemlendiğinde ise hasta hayvanlar toplanıp ayrı bir akvaryumda tedavi edilebilir.
Doğal alanlarda yaşayan ve hastalanan balıklar için suyu dezenfekte etmek, akarsuyun altındaki toprağı boşaltmak veya hasta balıkları yok etmek gerekebilir. Parazit ve virüsler bulaşıcı etkiye sahip olduğu için sağlıklı balıkların korunması için yapılması gerekenler mutlaka yapılmalıdır. Bir veteriner ile beraber çalışmak bu konuda en doğru adım olacaktır.
Tavsiye Bağlantı: Köpek Balığı Özellikleri Nelerdir?
Balık Örneklerinin Toplanması ve Sunulması
Hastalık ve ölüm sebeplerinin tespit edilmesi için yapılabilecek diğer bir adım balık örneklerinin toplanması ve araştırma yapılmasıdır. Dokularda veya organlarda bir hastalık oluşması durumunda doku analizleri, enfeksiyon şüphesinde kan testleri veya farklı hastalıklardan şüphelenildiğinde mikroskobik incelemeler yapılabilir. Test yapmadan balıkların ölüm sebeplerinin net olarak belirlenmesi aşağıdaki nedenler sebebiyle oldukça zordur:
- Balıklar diğer tüm hayvanlar gibi konuşamayan canlılardır ve bu sebeple yaşadıkları sağlık problemlerini dile getiremezler
- Hayvanları ve makale konusu dahilinde balıkları hasta edebilecek virüs ve bakteri sayısı sayılamayacak kadar çoktur, sadece belirtilerden yola çıkılarak hangi virüs veya bakterinin hastalığa sebep olduğunun belirlenmesi mümkün değildir.
- Tek başına stres bile toplu balık ölümlerine sebep olabilir.
- Aynı anda birkaç hastalığın var olması balığın ölüm sebebinin net olarak belirlenememesine sebep olabilir. Bu gibi durumlarda test yapılsa bile net sonuca ulaşılamayabilir.
Eğer devam eden balık ölümleri yaşanıyorsa bunun önüne geçebilmenin en iyi yolu canlı balıkların ve farklı su örneklerinin araştırmaya gönderilmesidir. Ölü balıkların doku hücrelerinin hızlı parçalanması test yapılmasına engel olduğu için ölü bir balık üzerinde araştırma yaparak ölüm sebebini belirlemek çok zordur.
