Bukalemunlar harika yaratıklar olsa da herkesin evde besleyebileceği türden canlılar değillerdir. Bakım gereksinimleri oldukça spesifik olduğundan ve kolayca hastalanabildiklerinden, deneyimsiz sürüngen bakıcıları için bukalemun yetiştiriciliği pek önerilmez. Ancak gerçek bukalemunlar (eski dünya bukalemunları olarak da bilinir), renk değiştirme yetenekleri ile bilinen, meydan okumaya bayılan etkileyici türlerdir. Bukalemun özellikleri ve bakımı hakkında bilgi sahibi olduğunuzda bu renkli canlılarla yaşamak çok daha kolay olacaktır.
Uyarı: Fazla koruyucu ve içedönük hayvanlar olan bukalemunlar kendi başlarına tutulmalıdır; erkekler birbirlerine karşı özellikle agresiftirler.
Bukalemun Genel Özellikleri
• Ortak Adı: Bukalemun
• Bilimsel Ad: Chamaeleonidae
• Yetişkin Boyutu: Büyük ölçüde değişir= en büyük 70 cm ve en küçük 12 cm
• Ortalama Yaşam Süresi: 3 ila 10 yıl
Bukalemun Davranış ve Mizaç Hakkında
Genç bukalemunlar genellikle donuk gri / kahverengi renktedir ve tonları büyüdükçe biraz değişebilir. Yaklaşık beş aylıkken, yetişkinlerin renk değiştirme yeteneği gelişir ve yeşil, mavi-yeşil, turkuaz ve siyah dahil olmak üzere bir dizi renk görülebilir.
Renklerin değişmesi, kamuflaj, sıcaklık ayarı ve diğer bukalemunlarla iletişim kurma aracı sağlar. Bukalemunlar heyecan, stres, sıcaklık, aydınlatma koşulları, başka bir bukalemun varlığı ve diğer etkilere yanıt olarak renk değiştirir. Genel olarak, koyu kahverengi ila siyah bir bukalemun daha yaygındır; daha parlak renkler daha mutlu bir ruh halini yansıtır.
Bukalemunlar avlarını yakalamak için dillerini kullanırlar. Bir bukalemun dili, vücudunun uzunluğunun 1.5 katına kadar çıkabilir ve bukalemunların böcekleri uzaktan yakalamasına izin verir. Öncelikle böcek yerler, ancak bazıları bitki örtüsü ve küçük omurgasızları da tüketebilirler.
Bukalemun ayakları, bir yöne işaret eden üç parmağa ve ters yöne işaret eden iki parmağa sahiptir. Bu da zamanlarının çoğunu geçirdikleri ağaç dalları üzerinde iyi bir kavrama becerisi sağlar. Birçok türde tutma yeteneği olan kuyruklar vardır. Kule gibi dönen ve bağımsız hareket eden küresel gözlere sahiptirler. Gözleri, yiyecek avlamak ve yırtıcılara bakmak için geniş bir yarıçapı taramalarına izin verir.
Evde Beslenen Bukalemun İçin Yaşam Alanı
Bukalemunların doğal alışkanlıkları onları bakımını zorlaştırır. Bukalemunlar sadece ağaçlarda yaşarlar. Tırmanma ve mahremiyet için geniş yapraklı kafeslere ihtiyaç duyarlar ve muhafaza alanı oldukça büyük olmalıdır.
Daha büyük bukalemunlar için 1 m x 1 m x 1,5 m boyunda bir kafes sağlanmalıdır. Ancak daha fazla alan her zaman daha iyidir. Geniş havalandırma gereklidir. Ayrıca ayak yaralanmalarını önlemek için kafeste tercih edilen teller vinil kaplamalı olmalıdır.
Tırmanma için çeşitli çaplarda dallar sağlanmalı ve kafes alanının büyük kısmı bu dallar veya canlı yapraklar ile doldurulmalıdır. Bukalemun yaprakları yiyebileceğinden bitkilerin toksik olmadığından emin olmalısınız. Bukalemunun avlarken yanlışlıkla yemesini önlemek için küçük parçacıklardan (çakıl, kum, ağaç kabuğu veya yosun gibi) oluşan substrattan kaçınılmalıdır.
Bukalemunun yaşam alanında, çeşitli güneşlenme alanları da bulunmalıdır. Bazı bukalemunlar daha yüksek sıcaklıklarda, bazıları ise daha düşük sıcaklıklarda daha mutlu olur. Cinsinizin özelliklerini araştırıp buna göre karar vermeniz önerilir.
Bukalemunlar sularını yapraklardaki damlacıklardan alırlar, bu nedenle bir tabaktan su içmeyeceklerdir. Yeterli su alımı, bir damlama sistemi yoluyla veya kafesin günde en az iki kez buğulanmasıyla sağlanmalıdır.
Damlama sistemleri, kafesin üstüne bir iğne deliği yerleştirilmiş bir su kabından sağlanabilir veya evde bu tarz bir düzenek yapılabilir. Hatta yavaşça eriyecek ve kafese damlayacak şekilde buz küpleri kafesin üzerine yerleştirilebilir. Bir damla sistemi kullanılıyorsa, bukalemun nerede su bulacağını bilmesi için sulama yerini hep aynı tutmalısınız. Buğulanma ayrıca nem seviyelerini yükseltmeye yardımcı olacaktır. Bir damlama sistemi kullanılıyorsa, nemin çok yükselmesini önlemek için fazla su toplanmalı ve uzaklaştırılmalıdır.
Işık
Bukalemunların UVA ve UVB ışınlarına maruz kalması gerekir. Buna ek olarak, açık bir pencereden (gerekli UV radyasyonunun neredeyse tamamını filtreleyen cam) doğal güneş ışığına maruz kalmasına izin vermek, bukalemunların mutlu ve sağlıklı olmasına yardımcı olacaktır. UVB ışıkları günde 10 ila 12 saat açık olmalıdır.
Uyarı: Bukalemununuzda termal yanıklara neden olmadığınızdan emin olmak için üretici talimatlarını izlemelisiniz.
Bukalemun İçin Yemek ve Su Miktarı Ne Kadar Olmalı
Bukalemunlar çeşitli böcekleri yemekten çok daha mutlu görünüyor, bu nedenle evcil hayvanınız için mümkün olduğunca çok sayıda böcek beslemeye çalışmalısınız. Cırcır böcekleri, yemek kurtları, süper solucanlar, balmumu solucanları, balmumu güveleri ve hamamböceği besleyebilirsiniz. Bazı besleyici yapraklı yeşillikler (ıspanak, marul ve lahanadan kaçının) ve diğer sebze ve meyveler bukalemunlar zaman zaman yiyeceği için az miktarda sunulabilir.
Yaygın Sağlık Sorunları
Birçok bukalemun, genellikle zayıf bir beslenme düzeninin sonuçları olan kalsiyum ve A vitamini eksikliklerinden mustariptir. Ayrıca ağızda çürüklere veya ağız çevresinde kızarıklık, aşırı tükürük veya salya akıntısı gösteren bir enfeksiyona eğilimlidirler.
Bukalemunlar arasında bir diğer yaygın hastalık metabolik kemik hastalığıdır. Uygun şekilde tedavi edilmezse ölümcül olabilen bu durum, bukalemun kemiklerinin süngerimsi bir hal almasına neden olur. Hasta bukalemunlar uyuşuk görünürler ve iştahlarını kaybedebilirler.
Evcil hayvanınızın hasta veya stresli olduğu herhangi bir durumda olduğu gibi, sürüngenler konusunda uzmanlaşmış bir veterinere danışmak en iyisidir. Bir veterinere danışmadan önce evde kendi kendinize ilaç vermekten kaçınmalısınız.
Farklı Bukalemun Türleri Nelerdir
Evcil hayvan olarak beslenen ve popüler olan birkaç bukalemun türü vardır. Bazı bukalemunların diğerlerinden daha zor bakım gereksinimleri bulunabilir. Ancak hangi tür bukalemun beslemeyi seçerseniz seçin, sağlıklı ve evcilleştirilmiş bir evcil hayvan aldığınızdan nasıl emin olacağınızı bilmelisiniz.
Evcilleştirilmiş Bukalemunlar
Her şeyden önce, evcilleştirilmiş bir bukalemun seçin. Vahşi doğada yakalanan bukalemunlar, yakalama ve sevkiyat sürecinden ötürü muazzam bir stres altında olma eğilimindedir. Ayrıca bu canlıların ağır bir parazit yükü taşıması daha olasıdır. Tüm bunlar, hayvanın hastalığa daha duyarlı olma olasılığını artırır. Doğal nüfusun tükenmesi ve hayvan refahı ile ilgili endişeler de doğadaki hayvanların beslenmesinden kaçınmanın nedenleridir. Çoğu evcilleştirilmiş bukalemunları evde yetiştirmek zor değildir.
Sağlıklı Bir Bukalemun Seçme Yöntemleri
Bir bukalemunun genel görünümü size genel sağlığı hakkında ipuçları verebilir. Bir bukalemunu incelerken bakılacak bazı şeyler şunlardır:
• Düz uzuvlar (bükülmüş bacaklar veya yaylı bir görünüm metabolik kemik hastalığını gösterebilir)
• Dalları iyi kavrayabilme
• Parlak gözlerle uyarı (gün boyunca gözleri kapalı vaziyette çok fazla zaman geçiren bukalemunlar muhtemelen hastadır)
• Gözlerde batık (batık gözler susuzluk belirtisidir)
• Açık, parlak renk (bazen kahverengimsi bir renk normaldir, ancak koyu görünümlü bir bukalemun hasta veya çok üşümüştür)
• Ağız çürüğü belirtisi (ağızda yeşil veya peynir gibi lekeler olmamalıdır)
• Genel olarak sağlıklı görünen bir cilt (yaralara, çiziklere veya morarmaya dikkat edilmelidir)
Tavsiye Bağlantı: Sürüngenler
Bukalemun Çeşitleri
Aldığınız bukalemun türüne veya cinsine nasıl özen gösterileceğini bilmek, bukalemununuzu eve götürdükten sonra uygun şekilde bakmanıza yardımcı olacaktır. En yaygın bukalemun türleri şunları içerir:
Peçeli Bukalemunlar
Bukalemun türleri arasında, Peçeli bukalemun, deneyimsiz kişiler için en yaygın olarak tavsiye edilen türdür. Çünkü koşullara en kolay şekilde adapte olduğu görülmektedir. Bukalemunların genel olarak, karmaşık ihtiyaçları ve strese yatkınlıkları nedeniyle bakımları zordur. Ancak deneyimli bir sürüngen sahibiyseniz ve bir sonraki adımı atmaya hazırsanız, Peçeli bukalemun sizin için uygun olabilir. Peçeli bukalemunlar 6-8 yıl yaşarlar.
Senegal Bukalemunlar
Peçeli bukalemunun aksine, Senegal bukalemunları bakımı çok da kolay değildir. Genellikle yaklaşık 5 yıl veya daha az yaşarlar ve çevresel değişikliklere karşı çok duyarlıdırlar. Sadece 15 – 20 cm uzunluğunda büyürler.
Jackson Bukalemunları
Küçük boynuzları ile popüler olan Jackson bukalemunları, tutunmayı sevmez, ancak uygun koşullarda bakıldığında 10 yıla kadar yaşayabilir. Yavruyken diğer bazı bukalemun türleri kadar renkli değildirler, ancak olgunlaştıkça parlak renkli bireylere dönüşebilirler.
Panter Bukalemunlar
Bir ayak uzunluğundaki Panter bukalemun, sadece boyutları ile değil, aynı zamanda canlı renkleri ile de bilinir. Ömürleri kısadır, koruyucudurlar ve düzenli bakım için uygun değildirler. Ancak birçok kişi, sergiledikleri parlak renklerin tadını çıkarmak için onlara bakmaktan zevk alır.