Merhabalar.
Eğer balık besliyorsanız şüphesiz en can sıkıcı konu hastalıklardır. Sürekli olarak hasta olmaları ise daha fazla can sıkar. Peki sizce balıklar neden hasta olur? Veya hasta olmamaları için ne yapmamız gerekiyor? Bunları bilmeden balıkları hastalıktan koruyamazsınız. Bu yüzden hastalıktan korunma rehberi olarak bir yazı yazmak istediğim.
(İnşallah yakın zamanda da hastalıklar ile ilgili bir konu açacağım ve neler olduklarını yazacağım.)
İlk olarak hastalıkların nedenini bilelim.
Stres birçok nedenden kaynaklanabilir. Ama en olası şeyler aşağıdaki gibidir,
•Su değerlerinin ani değişimi,
•Su değişiminde dinlememiş su kullanımı,
•Sudaki tuz değerinin uygun olmaması,
•Suyun sıcaklığının alçak olması,
•Oksijen miktarının düşük olması,
•Su kimyasının bozulması, (amonyak, nitrit, nitrat, ph, kp miktarı)
•Akvaryuma sürekli müdahalede bulununması, (sürekli elin sokulması, dekorların sürekli değiştirilmesi vb.)
•Akvaryum hacminin baktığınız balık için az olması,
•Balık sayısının akvaryum hacmine göre fazla olması,
•Agresif, bölgeci, baskın bir balığın olması,
•Sürü balıklarının tek bakılması,
•Kullanılan yemlerin uygun olmaması.
•Sudaki akıntının balığı sürekli yorması.
Eğer balık yukarıda saydığım nedenlerden biri yüzünden strese girerse renginde solgunluk olur, iştahı kapanabilir, durgunlaşabilir, sürekli saklanma halinde olabilir, ani hareketlilik gözlemlenebilir, bir yerde durup sallanabilir, solungaçları hızla açılıp kapanabilir ağzını açıp kapatma gözlemlenebilir, sürü balığı ise yalnız dolaşmaya başlayabilir. Eğer hergün balıklarınızı 10-20 dakika gözlemlerseniz zaten davranışlarındaki en ufak değişim bile dikkatinizi çeker. Buda stresi tespit etmenizi kolaylaştırır.
Amonyak-nitrit-nitrat ise akvaryum hacminize göre balık sayısı fazla olduğunda artış gösterebilir. Özellikle amonyak ve nitrit suda ciddi derecede fazla olursa balıklara 24-48 saat içinde etki eder ve zehirleyerek ölmelerine neden olur.
Aslında hastalıkların en büyük nedeni strestir. Şimdi birkaç şey daha saysam, bunların da sonu strese çıktığı için ben daha çok hastalıktan korunma yollarını vermek istiyorum.
-İlk olarak besleyeceğiniz balığı uzun bir süre araştırmalısınız. Bu sayede su değerlerinin nasıl olması gerektiğini, akvaryum ortamının nasıl olması gerektiğini, hangi balıklar ile bakıldığını, diyetinin nasıl olduğunu vb. şeyleri iyice öğrenebilirsiniz.
-Ya akvaryumunuza göre balığı almalısınız yada balığa göre akvaryumu kurmalısınız. Böyle yapmadığınız sürece hastalıklardan kaçmanız zor. Küçük bir akvaryuma yanlış balığı eklemek ileride sizi büyük sıkıntılara sokabilir. Yada kendi zevkinize göre akvaryumu kurmanız (dekorasyon, balık sayısı, balık türleri vb.) da aynı şekilde büyük sorunlara neden olabilir.
-Yukarıdaki iki maddeyi dikkate alırsanız stresten uzak durabilirsiniz. Ama yinede stres konusunda çok titiz davranmanız iyi olacaktır.
-Eğer herhangi bir yerden yeni balık alırsanız, suyunu kendi akvaryumunuza dökmeyin. Suda bulunan hastalıkları boşu boşuna kendi akvaryumunuza taşıyabilirsiniz. Yada bakteri çakışması sonucunda istemediğiniz şeyler ortaya çıkabilir.
-Yeni aldığınız balığı mutlaka karantinada bekletmelisiniz. Eğer bir hastalığı varsa bu esnada ortaya çıkar. Bunun için yedek bir ısıtıcınızın olmasına özen gösterin. Yeni aldığınız balıklarda yada hasta balıkları karantinaya aldığınızda ısıtıcı büyük önem gösterir. Akvaryumun boyutu ise ısıtıcı kadar önemli değil. Astronot, flowerhorn, yunus, sarı prenses tarzı büyük balıklar dışındaki balıklara 10 bile litre yeterli olacaktır hatta. Bu saydığım türler için ise en az 50-60 litrelik karantina akvaryumunuz olsun. Yeni aldığınız balığı en az iki hafta karantinada beklettikten sonra ana tanka alabilirsiniz.
-Yeni bir balık aldığınızda tanka ekleme esnasında dikkatli olun. Eğer akvaryumu yeni kurduysanız balığı karantinada bekletmeniz zorunlu değil. Ama o zaman da yeni akvaryuma ekleme sürecinde dikkatli olmalısınız. Yeni aldığınız balığın akvaryumunuzdaki değerlere alışması için en az bir-iki saat tanıyın. Onu poşetindeki su ile bir kaba koyduktan sonra 5 dakikada bir, olduğu kaba az miktarda su alın. Bunun damlama sistemini kuruyorlar. Öyle bir sistem kurarsanız saniyede 1 damla şeklinde balığın suyuna kendi suyunuzu ekleyebilirsiniz. %40'ı kendi suyu, %50'den fazlası da akvaryumunuzun suyu olunca balığı bir kepçe yardımıyla alıp kendi akvaryumunuza koyabilirsiniz. Bu süreci boş görmeyin, balığın akvaryumunuza alışması açısından büyük faydası var.
Ek olarak, aşağıdaki listedeki üç şeyin her zaman elinizde bulunması iyi olur.
-Metilen mavisi.
Bu herhangi bir petshoptan 5-10 liraya bulabileceğiniz bir üründür. Akvaryuma yeni eklediğiniz balıklara yada beyaz benek vb. parazit hastalıklarında yada mantarlarda kullanabilirsiniz. Yalnız yararlı bakteriler öldürüp akvaryumunuzda oluşan döngüyü çökerteceği için kesinlikle (bazı zorunlu hastalıklar dışında) ana tankta kullanmayın.
-Kaya tuzu.
Eğer elinizde sürekli bulunmuyorsa bir miktarını kenarda tutmanızda fayda var. Zaten çoğu evde bulunan ve tüketilen bir şey olduğu için almanız kolay birşey.
-Sera baktopur.
Özellikle bakteriyel enfeksiyon nedenli kuyruk erimesi 24 saat gibi bir sürede balığınızı aşırı etkileyebilir. Bu yüzden bu ilaç elinizde mutlaka bulunsun, balık hasta olduğunda kısa sürede elinize geçemeyebilir çünkü.
Bunların yanında birkaç temel ilaç da köşede durabilir, hastalık olduğunda zaman kaybetmek iyi olmaz çünkü.
Eğer balık besliyorsanız şüphesiz en can sıkıcı konu hastalıklardır. Sürekli olarak hasta olmaları ise daha fazla can sıkar. Peki sizce balıklar neden hasta olur? Veya hasta olmamaları için ne yapmamız gerekiyor? Bunları bilmeden balıkları hastalıktan koruyamazsınız. Bu yüzden hastalıktan korunma rehberi olarak bir yazı yazmak istediğim.
(İnşallah yakın zamanda da hastalıklar ile ilgili bir konu açacağım ve neler olduklarını yazacağım.)
İlk olarak hastalıkların nedenini bilelim.
STRES
Balıklar uygun olmadığı bir ortamda bakılması sebebiyle vücut fonksiyonları yavaşlama yada hızlanma görülür. Buna da stres denilmektedir. Balık bu durumda hastalıklara açık hale gelir, zararlı mikroorganizmaları kendisine çeker, direnci düşer, bağışıklık sistemi zayıflar ve solunum sorunuları oluşabilir. Eğer stres yüksek değilse tedavi edilebilir, yoksa ölümcül olabilen bir şeydir. Stres birçok nedenden kaynaklanabilir. Ama en olası şeyler aşağıdaki gibidir,
•Su değerlerinin ani değişimi,
•Su değişiminde dinlememiş su kullanımı,
•Sudaki tuz değerinin uygun olmaması,
•Suyun sıcaklığının alçak olması,
•Oksijen miktarının düşük olması,
•Su kimyasının bozulması, (amonyak, nitrit, nitrat, ph, kp miktarı)
•Akvaryuma sürekli müdahalede bulununması, (sürekli elin sokulması, dekorların sürekli değiştirilmesi vb.)
•Akvaryum hacminin baktığınız balık için az olması,
•Balık sayısının akvaryum hacmine göre fazla olması,
•Agresif, bölgeci, baskın bir balığın olması,
•Sürü balıklarının tek bakılması,
•Kullanılan yemlerin uygun olmaması.
•Sudaki akıntının balığı sürekli yorması.
Eğer balık yukarıda saydığım nedenlerden biri yüzünden strese girerse renginde solgunluk olur, iştahı kapanabilir, durgunlaşabilir, sürekli saklanma halinde olabilir, ani hareketlilik gözlemlenebilir, bir yerde durup sallanabilir, solungaçları hızla açılıp kapanabilir ağzını açıp kapatma gözlemlenebilir, sürü balığı ise yalnız dolaşmaya başlayabilir. Eğer hergün balıklarınızı 10-20 dakika gözlemlerseniz zaten davranışlarındaki en ufak değişim bile dikkatinizi çeker. Buda stresi tespit etmenizi kolaylaştırır.
SU KİMYASI
Su kimyası, sudaki amonyak, nitrit, nitrat, ph, kh gibi değerlerdir. Eğer bunlar beslediğiniz balık türüne uygun değilse sorun olacaktır (aslında buda strese bağlanıyor). Örnek verecek olursam, beta balıkları 6.0-8.0 ph aralığı ile asidik suda yaşayan bir türdür. Eğer betayı beslediğiniz sudaki ph yüksek olursa bu, beta balığını strese sokup ölümüne bile neden olabilir.Amonyak-nitrit-nitrat ise akvaryum hacminize göre balık sayısı fazla olduğunda artış gösterebilir. Özellikle amonyak ve nitrit suda ciddi derecede fazla olursa balıklara 24-48 saat içinde etki eder ve zehirleyerek ölmelerine neden olur.
Aslında hastalıkların en büyük nedeni strestir. Şimdi birkaç şey daha saysam, bunların da sonu strese çıktığı için ben daha çok hastalıktan korunma yollarını vermek istiyorum.
Hastalıklardan Korunma Yolları
-İlk olarak besleyeceğiniz balığı uzun bir süre araştırmalısınız. Bu sayede su değerlerinin nasıl olması gerektiğini, akvaryum ortamının nasıl olması gerektiğini, hangi balıklar ile bakıldığını, diyetinin nasıl olduğunu vb. şeyleri iyice öğrenebilirsiniz.
-Ya akvaryumunuza göre balığı almalısınız yada balığa göre akvaryumu kurmalısınız. Böyle yapmadığınız sürece hastalıklardan kaçmanız zor. Küçük bir akvaryuma yanlış balığı eklemek ileride sizi büyük sıkıntılara sokabilir. Yada kendi zevkinize göre akvaryumu kurmanız (dekorasyon, balık sayısı, balık türleri vb.) da aynı şekilde büyük sorunlara neden olabilir.
-Yukarıdaki iki maddeyi dikkate alırsanız stresten uzak durabilirsiniz. Ama yinede stres konusunda çok titiz davranmanız iyi olacaktır.
-Eğer herhangi bir yerden yeni balık alırsanız, suyunu kendi akvaryumunuza dökmeyin. Suda bulunan hastalıkları boşu boşuna kendi akvaryumunuza taşıyabilirsiniz. Yada bakteri çakışması sonucunda istemediğiniz şeyler ortaya çıkabilir.
-Yeni aldığınız balığı mutlaka karantinada bekletmelisiniz. Eğer bir hastalığı varsa bu esnada ortaya çıkar. Bunun için yedek bir ısıtıcınızın olmasına özen gösterin. Yeni aldığınız balıklarda yada hasta balıkları karantinaya aldığınızda ısıtıcı büyük önem gösterir. Akvaryumun boyutu ise ısıtıcı kadar önemli değil. Astronot, flowerhorn, yunus, sarı prenses tarzı büyük balıklar dışındaki balıklara 10 bile litre yeterli olacaktır hatta. Bu saydığım türler için ise en az 50-60 litrelik karantina akvaryumunuz olsun. Yeni aldığınız balığı en az iki hafta karantinada beklettikten sonra ana tanka alabilirsiniz.
-Yeni bir balık aldığınızda tanka ekleme esnasında dikkatli olun. Eğer akvaryumu yeni kurduysanız balığı karantinada bekletmeniz zorunlu değil. Ama o zaman da yeni akvaryuma ekleme sürecinde dikkatli olmalısınız. Yeni aldığınız balığın akvaryumunuzdaki değerlere alışması için en az bir-iki saat tanıyın. Onu poşetindeki su ile bir kaba koyduktan sonra 5 dakikada bir, olduğu kaba az miktarda su alın. Bunun damlama sistemini kuruyorlar. Öyle bir sistem kurarsanız saniyede 1 damla şeklinde balığın suyuna kendi suyunuzu ekleyebilirsiniz. %40'ı kendi suyu, %50'den fazlası da akvaryumunuzun suyu olunca balığı bir kepçe yardımıyla alıp kendi akvaryumunuza koyabilirsiniz. Bu süreci boş görmeyin, balığın akvaryumunuza alışması açısından büyük faydası var.
Ek olarak, aşağıdaki listedeki üç şeyin her zaman elinizde bulunması iyi olur.
-Metilen mavisi.
Bu herhangi bir petshoptan 5-10 liraya bulabileceğiniz bir üründür. Akvaryuma yeni eklediğiniz balıklara yada beyaz benek vb. parazit hastalıklarında yada mantarlarda kullanabilirsiniz. Yalnız yararlı bakteriler öldürüp akvaryumunuzda oluşan döngüyü çökerteceği için kesinlikle (bazı zorunlu hastalıklar dışında) ana tankta kullanmayın.
-Kaya tuzu.
Eğer elinizde sürekli bulunmuyorsa bir miktarını kenarda tutmanızda fayda var. Zaten çoğu evde bulunan ve tüketilen bir şey olduğu için almanız kolay birşey.
-Sera baktopur.
Özellikle bakteriyel enfeksiyon nedenli kuyruk erimesi 24 saat gibi bir sürede balığınızı aşırı etkileyebilir. Bu yüzden bu ilaç elinizde mutlaka bulunsun, balık hasta olduğunda kısa sürede elinize geçemeyebilir çünkü.
Bunların yanında birkaç temel ilaç da köşede durabilir, hastalık olduğunda zaman kaybetmek iyi olmaz çünkü.
