Filtreler akvaryumların göz bebeği denebilir. Balıkların sağlığı için oldukça önemli bir yer kaplıyor. Çünkü filtre yalnızca oksijen sağlamıyor, veya kaba pislikleri almıyor. Akvaryumda kurulması gereken ekosistemin ama kaynağı oluyor diyebiliriz. Suyu hem mekanik olarak (balık pisliklerini, yem artıklarını vs.), hem biyolojik olarak (Amonyak maddesini, nitrit maddesini) hem de kimyasal olarak (kullanılan ilaçlardan kalan şeyleri) temizler. Tek görevi oksijen sağlamak olmasa da, su yüzeyini havalandırarak oksijen bakımından suyu zenginleştirir.
İşte bu sebepten her akvaryumda filtre bulunması gerekir. Hobiye yeni başlayan, daha önce filtre almamış kişilerin kafası karışıyor olabilir. Çünkü farklı farklı akvaryumlara uygun farklı farklı tipte filtreler vardır. Üstüne her markanın ürettiği ayrı ürünler vardır. Bir de debisi daha yüksek veya daha az ürünler olunca insanın karşısına birsürü şey çıkıyor tabi.
Peki bunlardan hangi modelleri hangi akvaryumlar için uygundur? Birbirlerinden ne farkı var? Bunları anlatmaya çalışacağım.
İlk olarak en sık kullanılana değinelim, iç filtreler.
İç Filtre
Göründüğü gibi ince uzun bir yapıya sahip olur. Suyun tamamen içine girecek şekilde, akvaryumun içine yerleştirilir.
Bu filtrenin motoru tepesindedir. Her filtrede olduğu gibi bir de haznesi vardır. Haznesinin olduğu kısım ise motorun altında olan, geri kalan kısmıdır. Hazinenin en altında, yani filtrenin en altında delikler veya ince uzun. boşluklar olur. Filtre buradan suyu çeker, yukarı kısımdan geri bırakır.
Fotoğrafta ince uzun, delikli bir boru gözüküyor, ona şelale aparatı denir. Eğer o aparatı kullanırsanız suyu oradan deliklerden bırakır. Şelale aparatının filtre ile bağlandığı kısmın hemen altında ufak bir boru daha olur. Oradan hava verir, vermemesi de ayarlanabilir.
Genel olarak 30-150 litre arası akvaryumlara uygun olur. Tabi burada boyutu ve debisi önemli. Akvaryum hacmi büyüdükçe özellikle filtrenin boyutunun büyümesine dikkat edilmeli. Akvaryum hacmi küçüldükçe ise özellikle debinin az olmasına özen gösterilmelidir. Yaklaşık olarak hacmin 4-5 katı debiye sahip filtre seçilebilir. (örn. Akvaryum 50 litre ise, 200-300 lt/h idealdir) Bu her filtrede geçerli bir kural.
Pipo Filtre
Pipo filtrenin mantığı çok kolaydır. Daha farklı şekilde olabilir belki ama genelde fotoğraftaki gibi yapısı olur. Ve bazı markaların modelleri hariç motorsuz olur. Hava motoru diye geçen, aslında filtre dışında suya oksijen sağlamak için kullanılan motorlar gerekir bu yüzden. Hava motoru adından da anlaşılacağı gibi hava veren bir alettir. Bundan çıkan bir hortum pipo filtrenin tepesindeki boruya takılır. Bu borudan aşağıya inen hava baloncukları, borudaki delikler sayesin bir akım oluşturur. Ve hava baloncuğu ile beraber su da yukarı çıkmaya başlar. Bu esnada çekilen su süngerin gerisindeki sudur tabiki. Su gelirken onunla beraber tortu ve partiküller de gelir. Süngerden geçemeyerek takılır kalır.
Pipo filtrenin işleyişi bu şekilde olur. Sünger bu filtrenin malzemesidir. Ve diğer filtrelerde olduğu gibi başka bir malzeme konulamaz. Özellikle biyolojik filtrasyon bakımından iyidir.
Genel olarak 20-70 litre arasına tercih edilebilir. Boyutu=temizleyebildiği su hacmi olduğu için akvaryuma göre ufak veya büyük bir pipo filtre alınabilir. Ama burada kullanılan hava motorunun gücü de önemli.
Şelale Filtre
Askı filtre olarak da geçer. Bu filtre akvaryumun içinde olmaz. Önünden aşağıya doğru inen boru suda olur yalnızca. Boru akvaryumun içine, haznesi dışına gelecek şekilde cama oturtturulur.
Filtrenin motoru, fotoğraftan yola çıkarak anlatacak olursam, sağ alt taraftaki kısımdır. Geri kalan her yer haznedir ve içine filtre malzemeleri konur. Motor sayesinde su borudan girer, malzemelerden geçerek sol tarafta gözüken kısımdan aşağıya akar.
Borunun üstünde yer alan ufak bir bana tarzı yer vardır. Oradan ayarlayarak suyu bırakma hızı kısılabilir. Bu sayede küçük akvaryumlarda akıntı oluşturmadığı için tercih edilir. Ortalama 20-100 litre arası akvaryumlarda kullanılır. Debisine göre seçmek gerekir.
Tepe Filtre
Aslında daha çok ithal akvaryum diye geçen akvaryumlarda, kendiliğinden olan bir filtredir. Tabi her marka üretir, alıp kullanabilirsiniz.
Haznesi suyun dışında, motoru içinde olacak şekildedir. Akvaryumun kenarına monte edilir. Haznesi uzun yataydır. Akvaryumdaki motor suyu alarak hazneye çıkartır, oradan geçen su haznenin diğer ucundan dökülür. Hanede yan yana filtre malzemeleri dizilir. Su bunlara değere geçince filtrasyon olmuş olur.
Genel olarak 40-150 litrelik akvaryumlar için uyun olur. Debisine bakarak almak gerekir.
Dış Filtre
Aslında küçük akvaryumlarda da kullanılabilir ama daha çok, hacim büyüyünce tercih ediliyor. İsminden de anlaşılabileceği üzere, akvaryumun dışında yer alır. Genellikle akvaryum dolabının içine yerleştirilir, filtreden çıkan bir boru su getirir, diğeri haznedeki suyu geri götürür. İşleyişi bu şekildedir.
Aslında kova gibi bir yapısı var. Fotoğrafta gördüğünüz dış filtrenin alt kısmı tamamen boştur. Oraya filtre malzemesi koyulur. Su gelir, malzemelerden geçer ve geri gider. Bu sayede filtrasyon sağlanmış olur.
Dediğim gibi küçük hacimlerde de kullanılabilecek ürünler var aslında. Ama ya ihtiyaç görülmediğinden yada fiyatı nedeniyle tercih edilmez. Yine de 40-50 litrelik bir akvaryumda kullanılabilir denebilir. Asıl, 100-150 litre üstü akvaryumlarda kullanılması gerekir. Çünkü akvaryumun hacmi büyüdükçe filtrenin de büyümesi gerekir. 100, 200 veya 500, büyük hacimlerde tercih edilir.
Sump Sistemi
Aslında dış filtrenin daha büyüğü gibi düşünülebilir. Açıklayıcı bir fotoğraf seçmeye çalıştım. Görüldüğü gibi, içinde camdan bölmeler olan küçük bir akvaryum denebilir buna. Bölmeler arasında geçiş vardır. Ya yukarıdan tasarak, yara aşağıdan ufak bir delik ile diğer bölmeye su geçer. Genel olarak akvaryumun altına yerleştirilir. Sumpun bir ucundan akvaryuma bir boru çıkar. Oradan su alınır ve bölmeleri tamamen dolaşır. Sumpun diğer ucundan da geri akvaryuma çıkar. Bu sayede filtrasyon olmuş olur.
Bu sistemi çalıştırmak için bir tane kafa motoruna ihtiyaç var tabi, suyu alacak ve gönderecek.
Genellikle akvaryumun altında bulunur dememin sebebi, içinde de olabiliyor olması. Bu yüzden sumpun tanımını, içine filtre malzemeleri olan cam bölmelerden oluşan bölüm diyebiliriz. Sump akvaryumun altında olur "alttan sumplu" denir. Akvaryumun içinde, yanda olursa "yandan sumplu", arkada olursa "arkadan sumplu" şeklinde söylenir.
Sump 5 litrelik bir akvaryumda bile kullanılabilir aslında. Önemli olan sevilen kafa motorunun gücü. Yani isterseniz 50 litrelik akvaryumunuza, isterseniz 1000 litrelik akvaryumunuza sump sistemi kurabilirsiniz.
Hamburg Sistemi
Hamburg sistemine el yapımı, büyük boy pipo filtre denebilir. Görselde görüldüğü gibi akvaryumun köşesine bir sünger koyulabilir. Yada yan camına yerleştirilebilir. Aşağıdaki gibi,
Bu sistemde mantık basittir yine. Süngeri arkasına koyulan bir kafa motoru suyu çeker. Ve su, süngerin üst kısmında olan bir boru ile akvaryuma geri dökülür. Genellikle süngeri arkasına lav kırığı gibi filtrasyon malzemeleri konulur.
Hacim, aynı sumpta olduğu gibi değişir. Aslında oldukça kolay ve maliyeti az olduğu, üstelik verimi iyi bir sistem olduğundan her akvaryumda tercih edilebilir. Hazır şekilde satılan sistemlerden de alınabilir.
İşte bu sebepten her akvaryumda filtre bulunması gerekir. Hobiye yeni başlayan, daha önce filtre almamış kişilerin kafası karışıyor olabilir. Çünkü farklı farklı akvaryumlara uygun farklı farklı tipte filtreler vardır. Üstüne her markanın ürettiği ayrı ürünler vardır. Bir de debisi daha yüksek veya daha az ürünler olunca insanın karşısına birsürü şey çıkıyor tabi.
Peki bunlardan hangi modelleri hangi akvaryumlar için uygundur? Birbirlerinden ne farkı var? Bunları anlatmaya çalışacağım.
İlk olarak en sık kullanılana değinelim, iç filtreler.
İç Filtre
Göründüğü gibi ince uzun bir yapıya sahip olur. Suyun tamamen içine girecek şekilde, akvaryumun içine yerleştirilir.
Bu filtrenin motoru tepesindedir. Her filtrede olduğu gibi bir de haznesi vardır. Haznesinin olduğu kısım ise motorun altında olan, geri kalan kısmıdır. Hazinenin en altında, yani filtrenin en altında delikler veya ince uzun. boşluklar olur. Filtre buradan suyu çeker, yukarı kısımdan geri bırakır.
Fotoğrafta ince uzun, delikli bir boru gözüküyor, ona şelale aparatı denir. Eğer o aparatı kullanırsanız suyu oradan deliklerden bırakır. Şelale aparatının filtre ile bağlandığı kısmın hemen altında ufak bir boru daha olur. Oradan hava verir, vermemesi de ayarlanabilir.
Genel olarak 30-150 litre arası akvaryumlara uygun olur. Tabi burada boyutu ve debisi önemli. Akvaryum hacmi büyüdükçe özellikle filtrenin boyutunun büyümesine dikkat edilmeli. Akvaryum hacmi küçüldükçe ise özellikle debinin az olmasına özen gösterilmelidir. Yaklaşık olarak hacmin 4-5 katı debiye sahip filtre seçilebilir. (örn. Akvaryum 50 litre ise, 200-300 lt/h idealdir) Bu her filtrede geçerli bir kural.
Pipo Filtre
Pipo filtrenin mantığı çok kolaydır. Daha farklı şekilde olabilir belki ama genelde fotoğraftaki gibi yapısı olur. Ve bazı markaların modelleri hariç motorsuz olur. Hava motoru diye geçen, aslında filtre dışında suya oksijen sağlamak için kullanılan motorlar gerekir bu yüzden. Hava motoru adından da anlaşılacağı gibi hava veren bir alettir. Bundan çıkan bir hortum pipo filtrenin tepesindeki boruya takılır. Bu borudan aşağıya inen hava baloncukları, borudaki delikler sayesin bir akım oluşturur. Ve hava baloncuğu ile beraber su da yukarı çıkmaya başlar. Bu esnada çekilen su süngerin gerisindeki sudur tabiki. Su gelirken onunla beraber tortu ve partiküller de gelir. Süngerden geçemeyerek takılır kalır.
Pipo filtrenin işleyişi bu şekilde olur. Sünger bu filtrenin malzemesidir. Ve diğer filtrelerde olduğu gibi başka bir malzeme konulamaz. Özellikle biyolojik filtrasyon bakımından iyidir.
Genel olarak 20-70 litre arasına tercih edilebilir. Boyutu=temizleyebildiği su hacmi olduğu için akvaryuma göre ufak veya büyük bir pipo filtre alınabilir. Ama burada kullanılan hava motorunun gücü de önemli.
Şelale Filtre
Askı filtre olarak da geçer. Bu filtre akvaryumun içinde olmaz. Önünden aşağıya doğru inen boru suda olur yalnızca. Boru akvaryumun içine, haznesi dışına gelecek şekilde cama oturtturulur.
Filtrenin motoru, fotoğraftan yola çıkarak anlatacak olursam, sağ alt taraftaki kısımdır. Geri kalan her yer haznedir ve içine filtre malzemeleri konur. Motor sayesinde su borudan girer, malzemelerden geçerek sol tarafta gözüken kısımdan aşağıya akar.
Borunun üstünde yer alan ufak bir bana tarzı yer vardır. Oradan ayarlayarak suyu bırakma hızı kısılabilir. Bu sayede küçük akvaryumlarda akıntı oluşturmadığı için tercih edilir. Ortalama 20-100 litre arası akvaryumlarda kullanılır. Debisine göre seçmek gerekir.
Tepe Filtre
Aslında daha çok ithal akvaryum diye geçen akvaryumlarda, kendiliğinden olan bir filtredir. Tabi her marka üretir, alıp kullanabilirsiniz.
Haznesi suyun dışında, motoru içinde olacak şekildedir. Akvaryumun kenarına monte edilir. Haznesi uzun yataydır. Akvaryumdaki motor suyu alarak hazneye çıkartır, oradan geçen su haznenin diğer ucundan dökülür. Hanede yan yana filtre malzemeleri dizilir. Su bunlara değere geçince filtrasyon olmuş olur.
Genel olarak 40-150 litrelik akvaryumlar için uyun olur. Debisine bakarak almak gerekir.
Dış Filtre
Aslında küçük akvaryumlarda da kullanılabilir ama daha çok, hacim büyüyünce tercih ediliyor. İsminden de anlaşılabileceği üzere, akvaryumun dışında yer alır. Genellikle akvaryum dolabının içine yerleştirilir, filtreden çıkan bir boru su getirir, diğeri haznedeki suyu geri götürür. İşleyişi bu şekildedir.
Aslında kova gibi bir yapısı var. Fotoğrafta gördüğünüz dış filtrenin alt kısmı tamamen boştur. Oraya filtre malzemesi koyulur. Su gelir, malzemelerden geçer ve geri gider. Bu sayede filtrasyon sağlanmış olur.
Dediğim gibi küçük hacimlerde de kullanılabilecek ürünler var aslında. Ama ya ihtiyaç görülmediğinden yada fiyatı nedeniyle tercih edilmez. Yine de 40-50 litrelik bir akvaryumda kullanılabilir denebilir. Asıl, 100-150 litre üstü akvaryumlarda kullanılması gerekir. Çünkü akvaryumun hacmi büyüdükçe filtrenin de büyümesi gerekir. 100, 200 veya 500, büyük hacimlerde tercih edilir.
Sump Sistemi
Aslında dış filtrenin daha büyüğü gibi düşünülebilir. Açıklayıcı bir fotoğraf seçmeye çalıştım. Görüldüğü gibi, içinde camdan bölmeler olan küçük bir akvaryum denebilir buna. Bölmeler arasında geçiş vardır. Ya yukarıdan tasarak, yara aşağıdan ufak bir delik ile diğer bölmeye su geçer. Genel olarak akvaryumun altına yerleştirilir. Sumpun bir ucundan akvaryuma bir boru çıkar. Oradan su alınır ve bölmeleri tamamen dolaşır. Sumpun diğer ucundan da geri akvaryuma çıkar. Bu sayede filtrasyon olmuş olur.
Bu sistemi çalıştırmak için bir tane kafa motoruna ihtiyaç var tabi, suyu alacak ve gönderecek.
Genellikle akvaryumun altında bulunur dememin sebebi, içinde de olabiliyor olması. Bu yüzden sumpun tanımını, içine filtre malzemeleri olan cam bölmelerden oluşan bölüm diyebiliriz. Sump akvaryumun altında olur "alttan sumplu" denir. Akvaryumun içinde, yanda olursa "yandan sumplu", arkada olursa "arkadan sumplu" şeklinde söylenir.
Sump 5 litrelik bir akvaryumda bile kullanılabilir aslında. Önemli olan sevilen kafa motorunun gücü. Yani isterseniz 50 litrelik akvaryumunuza, isterseniz 1000 litrelik akvaryumunuza sump sistemi kurabilirsiniz.
Hamburg Sistemi
Hamburg sistemine el yapımı, büyük boy pipo filtre denebilir. Görselde görüldüğü gibi akvaryumun köşesine bir sünger koyulabilir. Yada yan camına yerleştirilebilir. Aşağıdaki gibi,
Bu sistemde mantık basittir yine. Süngeri arkasına koyulan bir kafa motoru suyu çeker. Ve su, süngerin üst kısmında olan bir boru ile akvaryuma geri dökülür. Genellikle süngeri arkasına lav kırığı gibi filtrasyon malzemeleri konulur.Hacim, aynı sumpta olduğu gibi değişir. Aslında oldukça kolay ve maliyeti az olduğu, üstelik verimi iyi bir sistem olduğundan her akvaryumda tercih edilebilir. Hazır şekilde satılan sistemlerden de alınabilir.
