Günümüzde oldukça çok güvercin cinsleri ve güvercin türleri bulunmaktadır. Geçmişte ve günümüzde güvercin beslemek hobiden çok bir tutku olarak görülüyor. Ülkemizde güvercin tutkusunun tarihi 1000 yıl öncesine kadar dayanıyor.
Geçmiş zamanlarda güvercin besleyen kişilere kuşbaz veya kuşçu adı verilirdi. Günümüze kadar savaş ve kriz dönemlerinde beslenme oranı düşen güvercinler bu kritik zamanlar dışında ve hatta günümüzde bile beslenmeye devam ediliyor.
Değişen yaşam şartları ve yerleşim yerleri nedeni ile beslenmesi tercih edilmiyor gibi görülse de apartmanların çatı katlarında, küçük bahçelerde bile yetiştiriciliği devam ediyor. Ülkemizde güvercin tutkunluğu kendi kitlesinde devam ediyor olsa da diğer dünya ülkelerinde güvercin yetiştiriciliği ve etkinlikler daha profesyonelce olduğu görülüyor. Son yıllarda bazı etkinliklerin başladığı görülse diğer dünya ülkeleri kadar önem verildiği ne yazık ki görülmüyor.
Türkiye’de Görülen Güvercin Cinsleri ve İsimleri Nelerdir?
Sadece ev teraslarında ve apartmanların çatı katlarının yanı sıra her şehrin parkında, balkonlarımızda ve lamba direklerinde oldukça sık gördüğümüz güvercinler hayatımızın aslında her alanında karşımıza çıkabiliyor. Dünya genelinde sadece kutuplar hariç olmak üzere her yerde çeşidi bulunan güvercinlere ülkemiz 6 farklı türüne ev sahipliği yapmaktadır. Ülkemizde bulunan bazı güvercin türleri ve yaşamsal alanlarını değerlendirmek gerekirse karşımıza birçok farklı isim ve özellik çıkıyor.
Evcil Tür Olarak Bilinen Kaya Güvercini
Columba Livia olarak adlandırılan güvercin türünün ülkemizdeki ismi kaya güvercinidir. Kaya güvercini evcil hayvanların en çok tercih edilenleri arasında görülmektedir. Boyu yaklaşık olarak 32 cm civarındadır. Tarlalarda ve kırsal bölgelerde ve kayalık kısımlarda yaşadıkları için kaya güvercini olarak adlandırılmıştır. Ülkemizde olduğu gibi dünyada da en yaygın güvercin türüdür. Şehir meydanlarında genellikle sürü halinde görülürler. Tehlikeyi hissettikleri alanlara tak halde değil sürü halde giderler ve toplu şekilde hareket ederler.
Gökçe Güvercin
Columba Oenas olarak bilinen gökçe güvercin görünüş açısından kaya güvercinine çok benzer. Hatta güvercin türlerini bilmeyen kişiler tarafından ayırt edilemez bir görünümdedir. Bu iki güvercini birbirinden ayıran en belirgin özellik gökçe güvercinin kaya güvercinine göre daha koyu mavi renge sahip olmasıdır. Boyları yaklaşık 33 cm olan gökçe güvercinin göğsü ise koyu gri rengindedir. Ülkemizde en fazla Akdeniz ve Orta Anadolu‘da görülmektedir. Genellikle ağaç kovuklarına, kaya ve toprak kısımlara yuva yapan gökçe güvercinler her türden tohum ile beslenebilir.
Tahtalı Güvercin
Ülkemizde görülen güvercin çeşitlerinin en büyüğü olarak bilinir. Boyları yaklaşık olarak 40 cm kadar olan tahtalı güvercinlerin kanatlarının üzerinde ve boyunlarında beyaz şeritler bulunmaktadır. Özellikle uçarken görüldüğünde kanatlarındaki beyazlık nedeni ile izlenmeye değer bir güzelliktedir bu özelliği tahtalı güvercinleri büyüklüklerinin yanı sıra diğer güvercin türlerinden ayırmak için yeterlidir. Yerleşim alanlarında görülmeyen ve sadece güvercin tutkunları tarafından tanınabilen tahtalı güvercinler özellikle palamutların bulunduğu ormanlarda ve ağaçlık kısımlarda yaşamayı tercih ederler.
Kumru da Bir Güvercin Türüdür
Dünyada Streptopelia Decaocto olarak bilinen kumrularda bir güvercin çeşididir. Koyu gri rengi olan kumrular kolyeli güvercin olarak da adlandırılabilirler. Gözleri açık gri olan kumruların ayakları ise kırmızı renktedir. Diğer güvercin türlerine nazaran en sık karşımıza çıkan türdür. Günlük hayatımızın her alanında kumruları görmemiz mümkündür çünkü kumrular insanlarla beraber yaşamaktan keyif alırlar. Doğu Karadeniz kısımları hariç olmak üzere genellikle insanların da yaşamına yakın olan elektrik tellerinde, telefon direklerinde evlerin çatılarında ve balkonlarında yaşamayı tercih ederler. Yılda üç defa insanlara yakın yerleşim alanlarında kuluçkaya yatan kumruların sayısı ülkemizde oldukça fazladır.
Evcil Güvercin
Evcil güvercinler bağlılığı ile bilinirler. Güvercin beslemek isteyen kişilerin en öncelikli tercih ettiği türdür. Yerleşik kalmayı tercih ettikleri için evcil unvanını almışlardır. Bağlı olarak bilinmesinin nedeni ise eşine ve çocuklarına bağlı olması ve daima yanından ayırmamasıdır. Ayrıca kendisini besleyen kişiye de çok sadıktır, beslendiği alandan kendinin ve ailesinin yaşamsal şartları tehlikeye girmediği sürece asla ayrılmaz. Kaya güvercini ile oldukça benzerlik gösterirler onları birbirinden ayıran temel özelliklerinden biri de yön bulma güdüsüdür. Evcil güvercinler kendi aralarında da 30’dan fazla çeşide ayrılırlar. Ülkemizde en fazla bilinen ve yetiştirilen türleri ise taklacı ve Mardin adı verilen türleridir.
Üveyik
Üveyik ülkemizde görülen bir diğer güvercin türüdür. Fakat diğer türlere göre daha az bilinir ve insanlar tarafından beslenmesi tercih edilmez çünkü insanların olduğu ve kalabalık ortamlarda yaşamayı tercih etmezler ve ürkektirler. Görünüş açısından diğer kolyeli güvercine çok benzerler fakat üveyik türünü diğerlerinden ayıran en temel fiziksel özellik 28 cm olması ve diğer güvercinlerden belirgin şekilde daha küçük görünmesidir. İlkbaharda kuluçkaya yatan üveyikler yaşamsal alanları olarak sıcak yerleri tercih ederler. Ülkemizin her bölgesinde yaşayan bu güvercin türü genellikle insanlardan uzak ormanlık ve ağaçlık alanlarda, bağlık alanlarda yaşamayı tercih ederler.
Dünyada Az Bilinen Bazı Güvercin Türleri Ve İsimleri
Türkiye hariç olmak üzere dünya üzerinde az bilinen ama görünüşleri ile oldukça dikkat çeken güvercin türleri de bulunmaktadır. Bazıları korunmakta olan bu farklı türler sadece güvercin tutkunları tarafından bilinmekte hatta bazıları sırrını bile korumaktadır. Bu türlerden bazıları;
• Frillback (Kııvırcık Kanatlı Güvercin): Görünüşü ile büyüleyen bu güvercin türü kırmızı gözlü, geniş göğüslü ve paçalı ayaklıdır. Kanatları üzerindeki tüyler fırfılıdır.
• İndiana (Barb Güvercin): Küçük boynuzlu yapısı ile oldukça farklı bir görünüme sahiptir. Afrika kökenli olduğu bilinen bu türün yaklaşık 400 yıllık uzun bir geçmişi vardır. Türü tehlikede olduğu inin uzun süredir İngiltere’de korunması ve üremesinin arttırılması için çalışmalar yapılmıştır.
• Pouter Güvercinler (Somurtkan): Somurtkan surat ifadesi nedeni ile somurtkan güvercinler olarak adlandırılırlar. Yapıları bakımından dik bir duruşa sahiptirler ve asil bir görünümleri vardır. Amerika’da evcilleştirme yapılmıştır.
